pawellvasiliev Κανονικό νόημα των ενεργειών του Φαναριού στην Ουκρανία. Η απάντηση στον πρωτοδιάκονο Κωνσταντίνο Μάρκοβιτς

 Το πρωτότυπο βλ.

https://pawellvasiliev.livejournal.com/5412.html

 
 η πρόχειρη μετάφρασή μου στα ρωσικά.

Ο πρωτοδιακονος Κωνσταντίνο Μάρκοβιτς με επιχειρήματα απάντησε σε μένα στο fb και τον ευχαριστώ πολύ

Γράφει:

«Με προκατάληψη έκρινε τις λεπτομέρειες( εδώ συμφωνώ) o κ-ς Βασίλιεφ, αλλά δεν είπε τίποτα περί των δυο βασικών μου επιχειρημάτων: 1) ο Φιλάρετος έχει χάσει το δικαίωμα του έκκλητου εφόσον δεν έκανε υπακοή στην συνοδική απόφαση της καθαιρέσεως και συνέχισε την σχισματική δραστηριότητα, 2. Οι αποφάσεις των αρχιερατικών συνόδων υπό την προεδρία των «πατριαρχων των δοιηκησεων» δεν δέχονται έκκλητο. Γι΄αυτό ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος & Co,  ο ίδιος έκανε την κανονική παραβίαση και εμπίπτει στο ανάθεμα»

Κατά την διάρκεια της μικρής κουβέντας έγινε κατανοητό ότι ο π. Κωνσταντίνος δεν καταλαβαίνει πλήρως το κανονικό νόημα των πράξεων της Κωνσταντινουπόλεως. Νομίζει πως ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος δέχτηκε έκκλητο από τον Φιλάρετο(Ντενισενκο) περί των υποθέσεων των προ πολλού περασμένων ημερών δηλ. Περί της καθαιρέσεως του(01.06.1992) και περί του αναθέματος του(21.02.1997) από τον αρχιερατική Σύνοδο της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αυτές τις αποφάσεις όπως νομίζει ο.π. Κωνσταντίνος παρανόμως ακυρώθηκαν και οι σχισματικοί παρανόμως αποκαταστάθηκαν στις υπάρχουσες βαθμίδες ιεροσύνης(16.11 2017). Η βάση για να δεχτούν το έκκλητο είναι το δικαίωμα του θρόνου της Κωνσταντινουπόλεως βάσει των 9-του και 17-μου κανόνων της ΄Δ οικουμενικής Συνόδου( με παραπομπή στους κανόνες της Συνόδου της Σαρδικής)

Στην πραγματικότητα δε, το Φανάρι δέχτηκε από τον Ντενισένκο έκκλητο περί της  πραγματικής αρνήσεως της Ρωσικής Εκκλησίας να εξετάζει τη δυνατότητα ειρήνης(ενώσεως) στην γνωστή «Επιστολή μετάνοιας" του.
 (16.11 2017).

Ως αποτέλεσμα της επανεξετάσεως της εν λόγω υποθέσεως ο ευρισκόμενος υπό το κανονικό αναθεματισμό αρχηγός των σχισματικών και οι οπαδοί του, συγχωρέθηκαν και πάρθηκε απόφαση να γίνουν δεκτοί στην Εκκλησιαστική κοινωνία. ¨Έχει ανατεθεί στην Συνοδό του μοσχοβίτικου πατριαρχείου να ενεργοποιήσει την δικαστική απόφαση αυτή. Όμως λόγω μετοχής της Συνόδου στην ουκρανική πολεμική σύγκρουση στο πλευρό της Ρωσίας, έχει διαπιστωθεί η αδυναμία της να θεραπεύσει το σχίσμα.

“Η Ρωσία ως υπεύθυνη για την σημερινή αρρωστημένη κατάσταση στην Ουκρανία δεν είναι σε θέση να λύσει το πρόβλημα,  γι΄αυτό το Οικουμενικό πατριαρχείο πήρε την πρωτοβουλία για την λύση του προβλήματος βάσει των αρμοδιοτήτων που του δόθηκαν από τις Ιερές Κανόνες και της ευθύνης που έχει επί της μητροπόλεως του Κίεβου της δικαιοδοσίας του, αφού έλαβε την αίτηση από την ουκρανική κυβέρνηση καθώς και επαναλαμβανόμενες προσφυγές έκκλητου από τον «πατριαρχη» του Κίεβου Φιλάρετου περί της επανεξετάσεως της υποθέσεώς του" ( οι εξηγήσεις του Πατριάρχη)[1]

Γι΄αυτό το λόγο για να εκπληρώσει την δικαστική απόφαση η Σύνοδος της Κωνσταντινουπόλεως   ακύρωσε την Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη του 1686 και αποκατέστησε την δικαιοδοσία της στην Ουκρανία. Μέσα στον Σταυροπήγιο της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως ο Φιλάρετος Ντενισενκο και οι άλλοι κληρικοί αποκαταστάθηκαν στην αρχιερατική και ιερατική τους ιδιότητα.

Το ότι δεν έγινε νομιμοποίηση των σχισματικών αλλά η ένωση τους δια μετάνοιας μπορούμε να μάθουμε από την επιστολή του Πατριάρχη Βαρθολομαίου προς τον μητροπολίτη Αντώνιου Πακανιτς:  

 «Έχετε υπ’ όψιν τις αποφάσεις της πρώτης Οικουμενικής Συνόδου, της έβδομης κ.ο.κ. σχετικά με την αποδοχή σχισματικών που βαπτίζονται εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος; Διαβάστε, σας παρακαλώ! Επίσης: έχετε κοινωνία με την Εκκλησία της Βουλγαρίας. Και το Φανάρι. Το 1945 κατά την αποκατάστασή τους αναχειροτονήθηκαν αυτοί που είχαν μπει σε επιτίμιο αφορισμού από την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο του 1872; Όχι ασφαλώς! Έστειλαν επιστολή μετανοίας; Όχι! Μόνο πρόθεση να ενωθούν με την κανονική Εκκλησία.»

Τα τελευταία λόγια σημαίνουν ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης έβαλε στον Φιλάρετο μόνον έναν όρον: «να επαναφέρει το ποίμνιό του στα σπλάγχνα της κανονικής Εκκλησίας". 

Να θυμίσω ότι ακριβώς αυτό απαιτούσε από τον σχισματικό Νοβατιανό ο Άγιος Διονύσιος, Γράφει στην επιστολή του προς τον σχισματικό Νοβατιανό:

 « εάν εσύ χωρίς την θέλησή σου βρέθηκες σε τέτοια θέση,  όπως ισχυρίζεσαι, μπορείς να το αποδείξεις αν επιστρέψεις στην Εκκλησία με την θέληση σου...Αν και τώρα ακόμα μπορείς να πείσεις ή ν΄ αναγκάσεις τους αδελφούς να επιστρέψουν στην ομόνοια, το κατόρθωμα σου θα ήταν μεγαλύτερη  από το έγκλημα, και το έγκλημα θα ακυρωνόταν, και το κατόρθωμα θα επαινείτο. Αν δεν το καταφέρεις λόγω παρακοής των αδελφών προσπάθησε τουλάχιστον να σώσεις την δική σου ψύχη»[2]

Όπως βλέπουμε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος ενήργησε σύμφωνα με την κανονική παράδοση του Αγίου Διονυσίου. Εάν ο Φιλάρετος ισχυρίζεται ότι δεν ήθελε να κάνει σχίσμα, αλλά έγινε θύμα των περιστάσεων μπορεί να το αποδείξει αν επαναφέρει την «Ουκρανική Εκκλησία του κιεβινού πατριαρχείου» στην κανονική Εκκλησία. Αυτή είναι η αληθινή πραγματική μετάνοια! Έχει εξαλείψει την αμαρτία του σχίσματος και συνέβαλε στο να αποκατασταθούν οι του Φιλάρετου εν υπάρχουσα ιεροσύνη σύμφωνα με τον Α΄κανονα του Βασιλείου του Μεγάλου :

 Ἔδοξε τοίνυν τοῖς ἐξ ἀρχῆς, τὸ μὲν τῶν αἱρετικῶν παντελῶς ἀθετῆσαι, τὸ δὲ τῶν ἀποσχισάντων, ὡς ἔτι ἐκ τῆς Ἐκκλησίας ὄντων, παραδέξασθαι, τοὺς δὲ ἐν ταῖς παρασυναγωγαῖς, μετανοίᾳ ἀξιολόγῳ καὶ ἐπιστροφῇ βελτιωθέντας, συνάπτεσθαι πάλιν τῇ Ἐκκλησίᾳ, ὥστε πολλάκις καὶ τοὺς ἐν βαθμῷ συναπελθόντας τοῖς ἀνυποτάκτοις, ἐπειδὰν μεταμεληθῶσιν, εἰς τὴν αὐτὴν παραδέχεσθαι τάξιν."[3]

Με τον τρόπο αυτό και τα δυο επιχειρήματα του πατρός Κωνσταντίνου ακυρώνονται

1) Συνεχίζοντας να ιερουργεί μετά από την καθαίρεση, γράφει ο.π.Κ, ο Φιλάρετος έχασε το δικαίωμα το έκκλητου. Ας υποθέσουμε ότι είναι έτσι. Όμως ένας σχισματικός ποτέ δεν χάνει το δικαίωμα να μετανοήσει ναι να συγχωρεθεί. (Λουκ 17:3)

2) Οι αποφάσεις των αρχιερατικών συνόδων υπό την προεδρία των «πατριαρχων των δοιηκησεων» δεν δέχονται έκκλητο ισχυρίζετο ο.π.Κ. Είναι παρά πολύ αμφίβολο. Όμως στην συγκεκριμένη περίπτωση το Φανάρι δεν ακύρωσε καμία από τις προηγούμενες αποφάσεις της Ρωσικής Εκκλησίας. Όλες αναγνωρίστηκαν ως νόμιμες. Γι αυτό το λόγο δεν χρειάστηκε νομική διαδικασία, στην οποία θα ελάμβαναν μέρος οι εκπρόσωποι της κατηγόριας και συνηγορίας. Η υπενθύμιση της Συνόδου της Κωνσταντινουπόλεως ότι το ανάθεμα στον Φιλάρετο δεν ήταν για δογματικούς λόγους, σημαίνει όχι την ακύρωση αλλά το ότι το Φανάρι ορίζει την Oυκρανική Εκκλησία του κιεβινού πατριαρχείου» ως παρασυναγωγή δηλ. ως σχίσμα δίχως να συντρέχουν οι δογματικοί λόγοι. Απ΄αυτό προέκυψε και ο τρόπος με τον όποιον έγιναν δεκτοί.

 Ως αποτέλεσμα το Οικουμενικό Πατριαρχείο κατάφερε όχι μόνο  να επαναφέρει εκατομμύρια Ουκρανών στην Εκκλησία (αποκτώντας αιωνία δόξα όχι από τους ανθρώπους αλλά από τον ίδιο τον Θεό!), αλλά και σεβάστηκε απόφαση της αρχιερατικής Συνόδου της Ρωσικής Εκκλησίας, και έτσι θεμελίωσε την μελλοντική συμφιλίωση με την Μόσχα. Έδειξε ευσπλαχνία και αληθινή πνευματική σοφία μέσα στην οποία γνωρίζεται η Κρίση του Θεού.

---

[1] https://www.uocofusa.org/news_180901_1.html

[2] https://azbyka.ru/otechnik/Dionisij_Aleksandrijskij/k_novatsianu/

[3] http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/tributes/regulations/various_regulations.html